“Ik ben zo boos, ik ontplof bijna!”

“Goh Mies, wat doe jij nou eigenlijk met die kinderen? En met die ouders? En werkt dat dan ook?” Een veelgestelde vraag. Als ik met de directie van een basisschool om de tafel zit, bij lokale ondernemers op bezoek ga of op familiefeesten aan een mini kaassoufflé zit. Om geen ellenlang verhaal te houden – want ik doe een hoop – heb ik een selectie gemaakt van de drie meest voorkomende struggles waarmee ouders & kinderen bij Kinderpraktijk MIES komen. Vandaag lees je over struggle #3: “ik ben zo boos, ik ontplof bijna!”. Juist, het gaat over boze kinderen.

Boze negenjarigen die brutaal zijn

De negenjaarsfase is voor ouders best wel lastig. Want aan de ene kant wordt je kind zelfstandiger en aan de andere kant heeft ie je nodig om de storm aan nieuwe gedachten en gevoelens te begrijpen. Het kan nogal dubbel voelen; het ene moment heeft je kind een ouder nodig die loslaat en het andere moment eentje die erg dichtbij is. En dan zijn er ook nog die ontploffingen… bijna alsof je al een heuse puber in huis hebt, zo boos en brutaal is jouw kind tegenwoordig.

Conflict & ruzie hoort bij de ik-fase van de negenjarige

Veel ouders met kinderen tussen de 8 en 12 jaar maken zich grote zorgen omdat er ineens zoveel conflicten zijn. Wat ze meestal nog niet weten, is dat hun kind in een ik-fase zit. Ik in afscheiding van de ander, ik die er wel of niet bij hoort. En je raadt het al: in de ik-fase is conflict super belangrijk. Je kind is in deze fase al meer met zichzelf bezig en ontwikkelt zijn eigen identiteit. Daarbij hoort de behoefte aan zelfstandigheid: dingen los doen van ouders. Hartstikke normaal dat daar boosheid en conflicten bij komen kijken dus! Maar leuk is het niet.

Zie je kind in wat ie écht voelt

Wat je taak als ouder van een negenjarige is, is om je kind te zien. Zien voor wat ie écht voelt, aan de binnenkant. En dat kan alleen als je ietsje meer afstand neemt van je kind. Daarvoor is het fijn als je begrijpt dat het boze gedrag of de wispelturigheid van je kind geen pesten is, maar dat er altijd een naar gevoel onder ligt zoals machteloosheid, frustratie of verdriet. Doe je best achter het gedrag je kind te blijven zien en lief te hebben. Knuffel waar je knuffelen kunt, troost waar je troosten kunt, laat los wat je loslaten kunt. In vertrouwen en met liefdevolle aandacht voor je kind.

Aan de buitenkant boos, en aan de binnenkant…?

Om je met concrete nieuwe kennis op weg te helpen, zet ik hieronder op een rij wat er bij boosheid aan de buitenkant eigenlijk aan de binnenkant aan de hand is. Kinderen zijn geen blauwdrukken dus ik kan je niet één op één beloven dat het er bij jouw kind ook zo uitkomt. Maar ik voorspel dat de kans wel heel groot is. Komt ie.

Van buiten boos & van binnen machteloos

Kinderen en volwassenen die boos worden vanuit een gevoel van machteloosheid die lopen bij je weg of draaien zich van je af. Vaak gaat het gepaard met stampen, huilen en onderweg op de trap naar zijn kamer hoor je ‘m al zo’n beetje snikkend instorten. Veel kinderen zuchten er stevig bij, en er zijn ook mensen die bevriezen als ze in een gevoel van machteloosheid zitten. Als je goed kijkt dan zie je aan de buitenkant al de combinatie van boos en verdriet. Want eigenlijk zijn mensen die zich machteloos voelen heel verdrietig. Machteloos voel je je namelijk als je je niet begrepen voelt; als je iets wil en andere mensen dat niet in de gaten hebben. 

Aan de buitenkant boos & van binnen gefrustreerd

Frustratie wordt nog weleens verward met machteloos. Handig om te weten: machteloos voelen we ons als het met mensen te maken heeft; die begrijpen ons niet. Frustratie voelen we als iets met dingen niet lukt; als je je schoenen wil aantrekken en dat gaat niet zoals je wil. Frustratie is een heel onaangenaam gevoel en je ziet het aan de buitenkant als irritatie of teleurstelling. Kinderen die zich gefrustreerd voelen die zuchten, stampen, schreeuwen, praten met een klein stemmetje en eisen nú meteen direct jouw hulp. 

Aan de buitenkant boos maar eigenlijk verdrietig

Ik gok dat je deze sowieso gaat herkennen; je kind voelt iets dat zo naar is, dat ze liever boos wordt want dan voelt ze geen verdriet. Boosheid richt zich voornamelijk naar buiten namelijk en zo lang je bezig bent met naar buiten gericht zijn, hoef je de pijn van binnen niet te voelen. Boze kinderen die van binnen verdrietig zijn komen vaak met verwijten. Vaak op boze, wanhopige of moedeloze toon. “Niemand begrijpt mij” is een veelgehoorde onder negenjarigen. Goed om te weten: het verwijt ‘niemand begrijpt mij’ gaat niet over de dat jij je kind niet snapt, maar gaat over de binnenwereld. Je kind begrijpt vooral zichzelf niet. En jezelf niet begrijpen, da’s natuurlijk hartstikke verdrietig. Je voelt van alles. Enorme boosheid. Groot verdriet. Diepe eenzaamheid.

Aan de buitenkant boos en van binnen woedend

Koken van woede. Ken je dat gevoel? Vast en zeker wel. En jouw negenjarige ook. Als je kookt van woede dan heb je te maken met de warme variant van woede. Vaak veroorzaakt door een situatie waar je kind heel erg van geschrokken is. Van die schrik gaat ie koken en wil de ander pijn doen. Er is ook zoiets als kille woede, die ik koud noem; je hart is dan kil en je wil de ander net zoveel pijn doen als jij hebt. 

Van buiten boos & van binnen verontwaardigd

Kinderen in de negenjaarsfase maken de overstap van de magische wereld vol fantasie naar de echte wereld vol van realiteit. Je kind kijkt vaker naar het jeugdjournaal en alles wat ie aan nieuws meekrijgt komt nu écht binnen. Dit is de fase waarin je kind activisitisch wordt en arme kinderen & dieren wil redden. En zo komen ze er ook achter dat je niet ieder kind in een arm land kan helpen of kan opkomen voor ieder dier dat bijna uitgestorven is. En dat is naar. Want je zíet de ellende en wil zo graag helpen. En dat geeft een gevoel van verontwaardiging. Overigens komt dit gevoel van verontwaardiging ook aan de ontbijttafel naar voren hoor. Als broer / zus een dikkere plak ontbijtkoek heeft, om maar iets te noemen… 

Eerste hulp bij grote boosheid 

Nu weet je welke vijf gevoelens er aan de binnenkant zitten als jij aan de buitenkant boosheid ziet. Maar wat kan jij op zo’n moment doen? In het kort: er zijn voor je kind. Niet afleiden van het grote gevoel en ook niet sussen. Neem zijn gevoel serieus door erkenning en troost te bieden. In mijn e-book lees je uitgebreid hoe je je stap voor stap eerste hulp bij boosheid biedt. Een tipje van de sluier voordat ik dit artikel afrond: zorg ervoor dat de troost die je biedt ook echt is wat jouw kind fijn vindt. Het ene kind wil vastgehouden worden, heel dichtbij. Het andere wil dat je er bent, in dezelfde kamer maar een stukje verderop. Dikke kans dat je kind in de negenjaarfase een ander soort troost kan gebruiken dan toen ie een paar jaar jonger was. Vraag daar dus naar. 

Herken je de struggle van de boze ontploffingen bij jouw kind? Maken jullie wel erg veel ruzie de laatste tijd? En heb je het gevoel dat je niet meer helemaal weet wat er in je kind omgaat?

Ik kan je helpen om de-escalerend te reageren op al die boosheid én je kind weer te begrijpen. Drie tot vijf sessies coaching zijn voldoende en de meeste ouders zien na één sessie al verandering.

Voel je welkom!