eerste hulp bij grote boosheid

Je hebt het vast niet gemist deze week; de relschoppers in Duindorp. De meeste van hen zijn tieners, zo lees ik in de Volkskrant, en de jongste van hen is 9 jaar. Ze opereren vrij solo en de volwassenen krijgen geen grip op ze. Schokkend? Mwah. Ze zijn teleurgesteld. Over het niet doorgaan van de vuren. En dit is hun reactie. Zorgwekkend? Dat wel, want op slecht nieuws en het gevoel van teleurstelling kan je reageren met rellen. Of je reageert op een constructieve manier. Maar om dat te kunnen, moet je het wel geleerd hebben. 

Boze kinderen

Zo’n beetje alle ouders die ik ken, vinden het lastig om om te gaan met hun boze kind. Want boze kinderen die schreeuwen, slaan of schoppen van zich af. Super vervelend! Het ergste is nog, dat ze heus niet alleen zo boos worden als er spanningen in huis zijn. Maar vooral op doodgewone zonnige gezellige dagen. Dan gaat het van niks aan de hand naar slaande ruzie met “ik haat je” en “je bent de allerstomste moeder ooit en ik ga ergens anders wonen”. Omdat ze van de tablet af moeten. Of niet mogen spelen bij dat ene vriendje aan de andere kant van de stad. 

En hoe wij volwassenen reageren

Terug naar de boze bui. Want die is heartbreaking. Je boze kind dat schreeuwt dat ie je haat. Die je slaat en schopt. Terwijl ie je alles is en je alles voor hem over hebt. Ik voorspel dat je je herkent in de meest voorkomende reacties op zulke grote boosheid. Er zijn ouders bij wie de tranen in de ogen springen; je voelt angst want wat als je kind je echt haat?! Je probeert de boosheid te sussen en je kind te vragen om zich niet zo aan te stellen. Een andere ouder reageert boos terug. Vaak met schreeuwen en onredelijk streng: “hoe durf je zo tegen mij te praten, weet je soms niet meer wie ik ben?! Ga jij je eens even heel snel gedragen, want anders…!” 

Machteloos, schuldig en verdrietig

Het resultaat van beide typen reacties is een gefrustreerde ouder en een gefrustreerd kind. Jij voelt je machteloos, schuldig en verdrietig. En je kind? Die gaat nu dus écht niet meer doen wat jij wil. Alles wat jij nu nog van je kind wil, is aan dovemansoren gericht. En wilde je net bij opa en oma op de koffie? Vergeet het maar, die krijg je echt niet meer mee. Wat zo onhandig aan deze reacties is dat je dat wat je kind het meest nodig heeft – begrip van papa of mama – niet meer kan geven. Hoe moeilijk het ook is: de boosheid van je kind gaat niet over jou, maar over je kind. 

Weet wat boosheid betekent 

Boosheid is een complexe emotie. Achter de boosheid van je kind zit een emotie die ‘m pijn doet; angst, verdriet, fysieke pijn, woede, frustratie, eenzaamheid, machteloosheid, moedeloos, waardeloos, hopeloos en ga zo maar door. Je kind schreeuwt ‘ik haat je’ maar bedoelt eigenlijk ‘ik heb je nodig, ben je er voor me?’. Onhandig eigenlijk dat we als volwassenen het moeilijk vinden om met boze kinderen om te gaan, terwijl ze ons juist in hun boosheid zo nodig hebben. 

Voelen wat je voelt

Het blijft hartstikke vervelend, een boos kind dat schreeuwt en schreeuwt. Maar wat als je je eens probeert te verplaatsen in je kind. Dan snap je misschien best dat ie teleurgesteld is. Wees niet bang; ik vraag je niet om je kind zijn zin te geven. Het gaat niet om langer op de tablet of wél bij dat vriendje spelen. Het gaat erom dat je kind mag voelen wat ie voelt. Dat het er mag zijn. En dat je je kind laat merken dat je begrijpt dat ie teleurgesteld is en dat ie daar boos van wordt. Als je je kind dat begrip kan geven, zul je zien dat ie zich gezien voelt, rustig wordt en accepteert dat de realiteit is zoals ie is. Klinkt goed hè?

Kan jij rustig blijven?

Voordat ik iets vertel over hoe je je kind kan laten voelen dat jij ‘m begrijpt, wil ik het hebben over jou. Jouw grenzen zijn essentieel want als jij jezelf verliest dan kan je er ook niet meer voor je kind zijn. Dus als je kind boos wordt en je voelt dat je jezelf gaat verliezen… Dan zorg je eerst goed voor jezelf. Benoem wat je voelt, dat je merkt dat je heel boos wordt en dat niet wil. En doe vervolgens iets waar jij rustig van wordt. Ga naar een plek in huis waar je rustig kan ademen of ga de frisse buitenlucht in. Wat onwijs goed werkt als je eenmaal op die rustige plek bent: zoek een beeld op in je hoofd van je kind dat heel verdrietig was en dat jij niets liever wilde dan je kind te troosten.

Erkenning, Troost en Realiteit

Zodra je rustig bent, is het tijd voor ETR: erkenning troost en realiteit.

erkenning geven met woorden en gebaren

Wat je doet, is dat je start met het geven van erkenning. Dit doen we dag in dag uit dus ik verwacht dat je dit al kan. Stel je kind moet na een half uur van de tablet af en is boos omdat ie precies middenin een vlog zit. Dan geef je erkenning door te zeggen: “Wat jammer voor je dat je precies middenin die vlog zit. En dat die tablet-tijd er is want zo kan je helemaal je vlog niet afkijken. Ik zie dat je er helemaal niet blij mee bent!”

troost bieden tot er rust is

Vervolgens ga je over tot het bieden van troost. Heel veel troost. Hoe je troost biedt aan een boze tiener? Je kunt iets zeggen als: “Oh zo erg van je vlog. Je zit er net middenin. En dan heb jij helemaal geen zin om eruit te stappen alleen omdat dat de afspraak is. Wat erg!” Pas als je kind uitgeraasd is (voor nu) en je oogcontact hebt ga je naar de volgende stap. Vaak springen we van erkenning naar realiteit, terwijl een kind met alleen erkenning nog niet rustig is en zich begrepen voelt. En dus de volgende stap van realiteit niet aankan. Daarvoor is troost nodig.

realiteit verkennen door nieuwsgierige vragen te stellen

Die realiteit bestaat uit de afspraak dat de tablet na een half uur uit gaat. Dat is er en moet gedaan worden. Maar jij bent vooral benieuwd naar de binnenwereld van je kind. Wat voelt, denkt, vindt ie. Dus niet: “hoe komt het dat je zo stom reageert op onze afspraak dat je van de tablet af moet?” Wel: wat is er met je, waardoor je zo reageert”? Benieuwd welke nieuwsgierige vragen je nog meer kan stellen? Download mijn e-book boordevol super praktische tips & voorbeeldzinnen die echt werken.

Gaat het mis…? No worries

Gaat het toch nog een keer mis? Is helemaal oké, zolang je er op terug komt. Benoem wat er gebeurde vanuit jezelf (benoem vooral hoe je je voelde), biedt je excuses aan en vraag je kind om samen te bedenken hoe jullie het de volgende keer beter kunnen doen. Je zult zien dat als jij de boosheid van je kind er laat zijn & vanuit begrip reageert, jouw kind leert om constructief boos te zijn.

In plaats van rellen leer je je kind om over zijn gevoelens te vertellen!

Is de boosheid van jouw kind te groot om deze tips helemaal zelf toe te passen en wil je hierover doorpraten? Of heb jij geen flauw idee wat er achter het boze gedrag van je kind zit? Plan dan een gratis kennismakingsgesprek met me in, want ik kan en wil jou en je kind hier graag bij helpen. Weet je welkom!