De functie van lastig gedrag: kinderen die zeuren

De ouders die bij me op de bank zitten, die lopen rond met vragen. Een hele hoop vragen over hun kind. Dat op zijn beurt met klachten zit die al langere tijd zijn ontwikkeling belemmeren. En die ouders dan weer terugzien in lastig gedrag. Het gevolg is een ongelukkig kind dat zich niet weerbaar voelt en het moeilijk vindt om af te stemmen op zijn omgeving. Zichtbaar lastig gedrag. Mijn uitgangspunt is altijd dat kinderen die zich goed voelen, leuk doen & dat kinderen die zich slecht voelen lastig doen. Precies daarom gun ik je in mijn komende artikelen inkijkjes in verschillende soorten lastig gedrag. Vandaag het type lastig gedrag dat ouders tot schreeuwende wanhoop kan drijven: kinderen die jengelen, zaniken en piepen. Kortom: kinderen die zeuren. 

Altijd en eeuwig zeuren, hoe dan?!

Je kind dat zeurt uitleggen dat zeuren ‘m echt niet dichter naar een tweede ijsje helpt, is als dweilen met de kraan open. Hij gaat er alleen maar harder door zeuren. En wat kost dat jou als ouder toch een hoop energie. Dikke kans dat jij – om van het gezeur af te zijn – toegeeft. In de verwachting dat het gezeur dan stopt. En vervolgens… zeurt ie nóg meer. Hoe dan?!

Wat is zeuren

Hoe zou het zijn als we zouden weten wat het zeuren van onze kinderen betekent? Zodat we het kunnen oplossen? Mooi toch? Ook zeuren is een manier van communicatie. Een manier die laat zien dat je kind een doorzetter is, want hij blijft maar herhalen wat ie wil. Het is een vrij irritante manier van communiceren, maar je kind wil er zeker weten iets mee zeggen. Zeuren komt op allerlei manieren voor maar een verborgen boodschap zit er altijd in. 

Drie soorten zeurders

Misschien herken jij jouw kind wel in één van de drie algemene typeringen voor zeurende kinderen. Als eerste zijn er de kernwoordenpraters die (onbewust) blijven hopen dat hun ouders de communicatie op kinderlijke wijze vertalen naar de volwassen manier van praten. Omdat zij daar zelf niet toe in staat zijn. De tweede groep zijn de puzzelkletsers. Die blijven hun ouders ingewikkelde puzzels voorschotelen, omdat ze geen idee hebben hoe ze anders de communicatie met hun ouders kunnen veranderen. Als laatste zijn er de krachtmeters die pas tot rust komen als ouders zichzelf laten zien met hun sterke en zwakke kanten omdat dát zelfrespect uitstraalt. 

Valkuilen waar we allemaal instappen

Ouders die zich met zeurende kinderen geconfronteerd voelen die zijn geneigd om dit probleem snel op te lossen: ‘oké pak maar dan’. Of we proberen ze af te leiden met een andere opdracht: ‘ga spelen op je kamer’. In onze haast om het probleem van het zeuren op te lossen, gaan we voorbij aan wat het échte probleem is. 

Het echte probleem zit van binnen

En dat echte probleem, dat zit van binnen. Je kind voelt iets. Iets dat niet fijn is. Het kan stress zijn, angst, verdriet, teleurstelling, onzeker en ga zo maar door. Gelukkig is er een hele simpele manier om kinderen die nare dingen voelen te helpen, met een flinke portie Erkenning Troost Realiteit: ETR.

Erkenning op de behoefte van je kind

Wat je doet, is dat je start met het geven van erkenning. Dit doen we dag in dag uit dus ik verwacht dat je dit al kan. Daarom een extra uitdaging: vanaf nu geef je je erkenning zowel verbaal als non-verbaal. Je herhaalt de woorden van je kind (letterlijk zonder eigen interpretatie) en kopieert ook de boze lichaamshouding, gezichtsuitdrukking en gebaren. Stel je kind komt thuis van school, drinkt iets en eet een snoepje. Vervolgens komt ie om de paar minuten de keuken in voor nóg een snoepje. En nóg een. Na drie snoepjes vind jij het welletjes. En hij zeurt door. Wat je zegt: “natuurlijk wil je nog een snoepje. Ze zijn ook zo lekker hè…”

Troost voor het nare gevoel

Vervolgens ga je over tot het bieden van troost. Heel veel troost. Die troost heeft je kind nodig om zijn nare gevoel een plaats te geven en het doet er dan even niet toe of het nare gevoel naar jouw idee terecht of onterecht is. Hoe je troost biedt aan een zeurend kind? Je kunt iets zeggen als: “het is ook heel vervelend dat er niet gaat gebeuren wat jij wil… dat begrijp ik best!” Pas als je kind uitgezeurd is (voor nu) en je oogcontact hebt ga je naar de volgende stap. De uitdaging zit ‘m erin dat je écht werk maakt van het troosten. Vaak springen we van erkenning naar realiteit, terwijl een kind met alleen erkenning nog niet rustig is en zich begrepen voelt. En dus de volgende stap van realiteit niet aankan. Daarvoor is troost nodig.

Realiteit over wat er gaat gebeuren

Na erkenning en troost help jij je kind om de werkelijkheid onder ogen te zien. Jij bepaalt dat er geen snoepjes meer gegeten worden en dat is de realiteit. Daarom vertel je nu rustig wat er gaat gebeuren: “je krijgt geen snoepjes meer”. Als de rust is wedergekeerd dan kan je met nieuwsgierige vragen op zoek naar wat er nou precies bij je kind van binnen aan de hand was. Wat voelt, denkt, vindt ie. Dus niet: “hoe komt het dat je zo zeurt om snoepjes?” Wel: wat is er met je, waardoor je zo reageert? Hoe voelde je je toen? Wat dacht je toen?”

Veel succes met erkenning, troost en realiteit voor je zeurende kind. Ik weet zeker dat je het kunt, jij moedige & liefdevolle ouder!

NB inspiratie voor dit artikel vond ik in het geweldige boek ‘de sleutel tot je kind’ van Charlotte Visch; een mega aanrader voor elke ouder die op een respectvolle en liefdevolle wijze zijn kinderen wil opvoeden. 

Herkenbaar dit artikel over zeuren? Wil je weleens weten of jouw kind een kernwoordenprater, een puzzelkletser of een krachtmeter is? Zodat je weet welke boodschap hij je eigenlijk wil vertellen? Ik help je graag in een één op één coachingtraject.

Als ik met je kind aan de slag ga, dan versterk ik door spel en gesprek zijn zelfkennis, zelfrespect en zelfvertrouwen. Met jullie als ouders ga ik op onderzoek uit: wat is de functie van het lastige gedrag? Drie tot vijf sessies coaching met je kind zijn voldoende en na één sessie zien ouders vaak al verandering.